Dönemin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Büyükelçisi Ogier Ghislain de Busbeck 1554 yılında geldiği İstanbul’da dikkatini cezbeden lale soğanlarını, sonradan Hollanda'nın Leiden Üniversitesi’nde görev alacak olan Carolus Clusius'a gönderdi. Clusius bu ülkelde laleyi ilk yetiştiren ve lâle endüstrisini kuran kişi olarak bilinmektedir.
Carolus Clusius 1526'de Fransa'da doğduğunda Avrupa bahçeleri 8. yüzyıldan beri çok az değişmişti. Doğduğu kasaba olan Arras'da yetişen bitkilerin çoğu Kuzey Avrupa kökenli olmalıydı; pek az da olsa Güney Avrupa'dan gelen bitki türleri görebilirdi. Fakat Asya kökenli bitkiler görmesi neredeyse imkansızdı. Gülhatmi, şebboy, karanfil, menekşe, düzine çiçeği, kadife çiçekleri, ülkesindeki renkli bahçelerde en sık bulunan çiçeklerdi. Fakat ay çiçeği, soğanlı süsen ya da yıldız çiçeği ve tabii kesinlikle lale olmayacaktı.
Clusius önceleri Frankfurt'ta çalıştıktan sonra, şehrin yeni üniversitesinde bir hekimlik bahçesi kurmak üzere Hollanda'nın Leiden kentine gitti. Beraberinde Batı Avrupa'nın en güzel lale koleksiyonunu götürdü ve tanıdıklarına soğan yollayarak lalelerin yaygınlaşmasını sağladı.
1597'de Bergen Hoyer ona, "Geçen yıl Leiden'da iken, baha ihsan ettiğiniz üstün cömertlik için size minnettarım, hizmetleriniz ve erdemleriniz ve hepsinden önce değerli soğanlarınız için…" diye yazdı.
İnsanlar lale yetiştirerek para kazanabileceklerini hemen anladılar ve Clusius'un en değerli lalelerinin, bahçesinden çalışmasının ardından çiçek tüm Hollanda'ya hızla yayıldı.
Gerek tarım/hayvancılık gerek madencilik ve hatta teknolojik uygulamalar gibi üzerinde çalışılarak katma değer yüklendiğinde kıymetli markalara dönüşecek o kadar çok kaynağımız var ki? Ama sanıyorum geliştirilmesi gereken en önemli kaynakların başında "İnsan" ımız ve "Zihniyet" imiz geliyor.
Önemsiz gibi görünen bir paylaşımın, insanlık yararına nasıl bir değişime yol açtığına dair tarihte daha bir çok örnek bulabiliriz.
Siz siz olun; yenilikçi bir bilgiye/uygulamaya sakın önyargı ile yaklaşmayın. Önce dikkatle dinleyin, sonra duygularınızdan arındırarak değerlendirin, beceriniz varsa geliştirin.
Asla saygısızlık etmeyin, küçümsemeyin, kınamayın.
Kıymetli bilgi elbet doğru bir kişide değer kazanır ancak, önyargılı yaklaşımınızı değiştirmediğiniz sürece kaybeden hep siz olursunuz. Unutmayın; içlerinden bazıları muteber. olsa da, her bilgi muhteremdir.
Bu arada; 2020 yılında Hollanda'nın süs bitkilerinden elde ettiği ihracat geliri: 9,5 milyar euro (11,6 milyar dolar) Sanıyorum bir fikrin nasıl yeşertilebileceğine güzel bir örnek olsa gerek...
Yazar: Ahmed Emre
Comentarios